BİLİNEN BAZI LİFLERİN ÖZELLİKLERİ

BİLİNEN BAZI LİFLERİN ÖZELLİKLERİ

Pamuk

• Lifin Kaynağı: Pamuk selüloz esaslı bir liftir. Lif ne kadar uzun, yumuşak, ince ve parlak olursa o kadar iyi nitelikte iplik ve kumaş eldesi mümkündür. Asya pamuğu, sadece kaba iplik üretimi için uygun olacak kalın ve kısa stapel uzunluğuna sahip pamuk olarak sınıflandırılırken, Mısır pamuğu uzun lifli olarak sınıflandırılır. Stapel uzunluklarına göre lifler; kısa 26 mm, 2629 mm orta, 3038 mm uzun, 39 mm çok uzun şeklinde sınıflandırılır.

• Genel olarak bütün pamuk liflerinin çok iyi nem çektiği, iyi bir kuru ve yaş mukavemete sahip olduğu, aşınmaya karşı dirençli olduğu ve yüksek sıcaklıkta sık yıkamaya dayanabildiği söylenebilir.

• Nem çekme özelliği; kendi ağırlığının %85’i kadar, aşın nemli ortamda %32’si kadar nem çeker.

• Buruşma özelliği; çok buruşur.

• Kopma dayanıklılığı; uzun lifler çok dayanıklıdır.

• Sürtünme ve aşınma sağlamlığı; sürtünme sağlamlığı fazladır.

• Sıcak tutma özelliği; çok azdır.

• Zararlılara karşı dayanıklılığı; küf mantarlarından çabuk etkilenir.

• Işığın etkisi; güneş ışınlan belli bir süre sonra pamuğun dayanıklılığını düşürür.

Keten

• Lif uzunluğu; lif demetlerinin uzunluğu 3090 cm iken tek lif uzunluğu 24 cm arasındadır.

• Kıvrım; düz ve kıvrımsızdır.

• Renk; mat san, gümüşi gridir, ağartma işlemleriyle beyaz latılabilir.

• Parlaklık; düz yüzeyinden dolayı hafif parlaktır.

• Nem çekme özelliği; yüksektir. Nemli havada kendi ağırlığının %23’ü kadar nem çeker.

• Buruşma özelliği; çok fazladır.

• Kopma dayanıklılığı; çok yüksektir. Yaş kopma dayanıklılığı, kuru kopma dayanıklılığından %10 daha fazladır.

• Sürtünme sağlamlığı; pamuğa göre daha azdır.

• Aşınma sağlamlığı; az aşınır.

• Sıcak tutma özelliği; sıcak değil serin tutar.

Keten lifi; yazlık tropik giysiler, yatak ve masa takımlan, mendiller, perdeler, sanatsal dokumalar,olarak kullanılır.

Rami Kumaşı

Rami; çalımsı, çok yıllık bir bitkidir. Köklerindeki rizom ları yardımıyla yeni genç sürgün ve filizler vererek, toprak üzerinde bir bitki topluluğu oluşturur. Rami bitkisi 12.5 m boylanabilmektedir.

• Rami üretimi, Rami lifleri pamuk liflerinden 5, kenevir liflerinden 2 ve keten liflerinden dört kat daha sağlamdır.

• Rami lifleri pamuk ve keten liflerine karıştırılarak tekstilde kullanılmaktadır. %55 rami ve %45 pamuk liflerinden yapılan elbiseler makineli yıkamaya oldukça dirençlidir.

• Rami liflerinin %20 nem tutması nedeniyle deniz suyuna dayanıklı halatların yapılmasında ve absorbentlerin yapımında değerlendirilir.

• Rami bitkisi dünyada en çok Çin, Tayland, Kore, Filipin ler ve Birezilya’da üretilmektedir.

Rami bitkisinden elde edilen lifler; bakteri, mildiyö ve böceklere karşı dayanıklı ve oldukça ter emicidir. Kolay kurur ve ıslanınca sağlamlığı artar; ancak elastik değildir; kolayca buruşur ve pamuğa oranla daha kolay eskir.

Balık ağlarının ve spor filelerinin yapımında ve banyo havlularında oldukça fazla oranda kullanılır.

Yün

Yün birçok koyunun birbirinden farklı karakteristikleri olan postlarından elde edilir. Yünün sıcaklık, yumuşaklık, dolgun tutum gibi karakteristik özellikleri onun doğal kıvrım, esneklik ve rezilyansından (bir süre yük altında kalan bir lifin, yükün kalkmasıyla yeniden eski şeklini alabilme özelliği) kaynaklanmaktadır. Tutum ve diğer özellikler kullanılan yün lif tipine büyük oranda bağlıdır. Mesela en ince yün lifi merinos koyu nundan, orta incelikle yün lifleri melez koyunlardan ve son olarak da en kaba yün lifi dağ koyunlarmdan elde edilir.

İnce liflerin uzunluğu 12 cm’nin üzerindedir, orta kalınlıkta lifler ise 5 ile 15 cm arasında, uzun ve kaim lifler de 40 cm uzunluğundadır. Bu grup liflerin karakteristikleri, bu liflerden yapılan kumaşa büyük oranda yansır.

Yün, kullanım sırasında istenmeyen kırışıklıkları üzerinden atar ve kumaş buhar uygulamasıyla kıvrım ve diğer istenen formları tutabilir. Kalıcı kıvrımlar vermek için özel terbiye işlemleri kullanılabilir. Muamele görmemiş yün yıkanınca çeker ve özel kumaş bitimleri uygulanmamışsa güve tarafından zarara uğratılabilir. Paltolar, erkek takım elbiseleri, bayan elbiseleri ve halılar yaygın olarak yünden yapılır.

Örme kumaşlar ve kazaklar için uygun olmalarının dışında, iki önemli dokuma kumaş grubu ştrayhgam ve kamgamdan yapılmış kumaşlardır. Ştrayhgam kumaş örnekleri filanel, blazer kumaş, melton ve tüvittir. Kamgam kumaş örnekleri ise jorjet, gabardin, vipkord ve barettadır.